dil — 1. is. 1. anat. İnsan və onurğalı heyvanların ağız boşluğunda olub, qidanın çeynənilib udulmasına kömək edən və onun dadını bildirən, insanda isə, əlavə olaraq, danışıq səslərinin əmələ gəlməsində iştirak edən orqan. Dillə dadmaq. Dili ilə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
nitq — is. <ər.> 1. Danışma, fikrini sözlərlə ifadə etmə qabiliyyəti. Nitq üzvləri. Nitqi inkişaf etdirmək. // Danışıq, danışma tərzi; tələffüz. Aydın nitq. Rəvan nitq. // Ümumiyyətlə, danışma, söz, kəlam. <Xurşid:> Sən mənimtək naçizin… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
qaralmaq — f. 1. Qara olmaq; hisdən, günəşdən, yaxud başqa bir şeyin təsirindən rəngi qara olmaq, rəngi tündləşmək. Qazan ocaq üstə qalıb qaralmışdır. Lampanın şüşəsi hislənib qaralmışdır. Günün altında gəzib qaralmaq. – Kürəkləri də tərdən və hisdən… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
boğaz — 1. is. 1. anat. Boyunun, qida borusunun başı və nəfəs yollarının yerləşdiyi ön hissəsi. Boğazdan yapışmaq. – Gülnaz dartınıb onun əlindən çıxdı, Qəmərbanunun boğazından yapışıb divara çırpdı. M. İ.. // Ağız içinin dal tərəfindəki boşluq, hülqum.… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
dil-ağız — is. Üzrxahlıq mahiyyətində olan sözlər. Dil ağız etmək (eləmək) – üzrxahlıq mahiyyətində xoş sözlər söyləmək, yaxud xoş sözlər söyləyərək mehribanlıq göstərmək. Bəy gəlinə dil ağız etdikdən sonra, onun üzünü görmək istərdi. H. S.. Məmməd xan dil… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
dolmaq — f. 1. Bir yerə daxil olub onu doldurmaq, başdan başa hər yerini tutmaq, boş yer qoymamaq. Evə adamlar doldu. Otağa soyuq hava doldu. Miniklər gəmiyə doldular. – Sar gəlsin dağa dolsun; Bülbüllər bağa dolsun. (Bayatı). Mal qara kəndə dolub hayküy… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
döş — is. 1. Bədənin, boyundan qarına qədər olan ön hissəsi; köks, sinə. Döş qəfəsi. Döş əzələləri. – . . Ciyər sinənin içində olur ki, qutu kimi şeydir. Onun qabaq tərəfi döş sümüyü və qabırğalardır. H. Z.. Ayna islaq başını Ayazın döşünə qoydu. Ə. M … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
könül — is. şair. 1. Qəlb, ürək (mənəvi mənada). Könlümün sevgili məhbubu mənim; Vətənimdir, vətənimdir, vətənim. A. S.. <Ağarəsul> . . işi yubatmayıb həmin saat könlündəki məhəbbəti qıza söylədi. . . E. Sultanov. // məc. Obrazlı təşbehlərdə,… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
qapanmaq — f. 1. Bağlanmaq, kilidlənmək. Pəncərələrin hamısı qapanmışdır. – Qapılar örtülüb qapanmışdır. A. S.. 2. Örtülmək (açıq şey haqqında). Elə bil düşdüyü bəlanı qanır; Yenidən gözləri yenə qapanır. A. S.. 3. Buludla örtülmək, tutulmaq, çulğalanmaq.… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
quyruqlanmaq — məch. 1. Quyruğundan tutulmaq. 2. məc. dan. Tutulmaq, ələ keçirilmək, yaxalanmaq; girə düşmək … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti